Kwas DHA

Co to jest i jak wpływa na prawidłowy rozwój dziecka?

Obecnie rynek suplementów diety proponuje rodzicom szereg preparatów zawierających kwas DHA. Dodatkowo w mediach wiele słyszy się na temat konieczności stosowania diety bogatej w ten kwas. Szczególnie ważne wydaje się podawanie DHA dzieciom do 3 roku życia.
Kwas DHA – co to takiego ?

DHA czyli kwas dokozaheksaenowy (z grupy kwasów omega-3) należy do rodziny kwasów NNKT (niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych). Nazwa NNKT nie jest tu przypadkowa – suplementacja kwasami należącymi do tej grupy jest konieczna, gdyż organizm nie potrafi sam ich syntetyzować, a odgrywają one znaczącą rolę w funkcjonowaniu wielu organów. Naturalnie występują w mleku mamy, ale też w roślinach, rybach i owocach morza. Z rodziny kwasów NNKT organizm przygotowuje kwas DHA i ARA (kwas arachidonowy w grupie kwasów omega-6), z małym wyjątkiem organizm niemowląt do 6 m-ca życia nie przetwarza NNKT w kwasy DHA i ARA.
Dlaczego kwas DHA jest tak ważny w diecie małego dziecka?

W ciągu 1. roku życia dziecko rozwija się bardzo dynamicznie i dostarczanie odpowiedniej ilości wszystkich niezbędnych składników odżywczych wydaje się być kluczowe, aby każdy układ organizmu (pokarmowy, nerwowy itd.) mógł się prawidłowo rozwijać.

W przypadku mózgu i siatkówki oka szczególnie ważny jest kwas DHA, gdyż właśnie w tych strukturach wykryto go w dość dużych ilościach – stąd tak istotne jest jego podawanie wraz z dietą..

 

Źródła DHA – gdzie występuje ten kwas?

Do najważniejszych źródeł kwasu DHA w diecie dziecka należą:

    Mleko matki
    Mleko modyfikowane – wszystkie rodzaje są obowiązkowo wzbogacane w kwasy NNKT, a mleka początkowe (od urodzenia) i niektóre mleka następne (po 6. miesiacu życia) są wzbogacane również i w DHA i ARA
    Ryby, głównie drobne ryby morskie np. łosoś, śledź, makrela


Kwas DHA – jaka jest zalecana dawka dla dziecka?

Zalecana dawka kwasu DHA dla dzieci do 3 r.ż. to 150-200 mg na dobę, czyli 1-2 porcje ryb tygodniowo.
Kwas DHA – czy dodatkowa suplementacja jest konieczna?

Jeśli maluch jest karmiony piersią dodatkowa suplementacja DHA nie jest potrzebna.

Natomiast w przypadku niemowląt, które są karmione mlekiem modyfikowanym wszystko zależy od rodzaju mleka (czy jest ono wzbogacone w DHA czy też nie) oraz od pozostałych pokarmów spożywanych przez malucha. Decyzję o ewentualnym podawaniu maluchowi suplementów diety z kwasem DHA należy podjąć po konsultacji z lekarzem.


Kwas ALA w diecie dziecka

Kwas alfa linolenowy (ALA) należy do grupy niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) typu omega-3. Choć zapotrzebowanie nie jest duże (zalecenia określają zapotrzebowanie na kwas alfa linolenowy w odniesieniu do zapotrzebowania na energię i wynosi ono 0.5% energii). Odgrywa on ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu.
Źródła kwasów omega-3 w diecie dziecka

Podstawowym źródłem kwasów omega-3 w diecie dziecka jest mleko mamy, a gdy nie może być karmione piersią- mleko modyfikowane (wszystkie rodzaje mlek modyfikowanych są obowiązkowo wzbogacane w kwasy NNKT). W pożywieniu kwasy omega-3 znaleźć można przede wszystkim w rybach (np. łosoś, śledź, makrela) oraz olejach roślinnych (np. słonecznikowym, sojowym, rzepakowym).
Rola kwasu alfa linolenowego

Podaż kwasu alfa linolenowego w diecie jest niezbędna, ponieważ jest on prekursorem długołańcuchowych, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, czyli tzw. LCPUFA, a co ważne, nie jest on syntetyzowany przez organizm. W wyniku reakcji enzymatycznych kwas ten jest przekształcany do wcześniej wspomnianych LCPUFA, do których należą dwa kluczowe związki: DHA i EPA. Kwas alfa linolenowy i pozostałe dwa wymienione kwasy z rodziny kwasów omega-3 odgrywają ważną rolę w prawidłowym wzroście, rozwoju oraz właściwym funkcjonowaniu organizmu, w tym szczególnie mózgu, narządu wzroku oraz układu sercowo-naczyniowego.

Rola kwasu DHA

W przypadku niemowląt i małych dzieci na szczególną uwagę zasługuje DHA, czyli kwas dokozaheksaenowy. Jest on powszechnie występującym w organizmie składnikiem błon komórkowych, czyli elementów podstawowych, które budują komórki.

Stosunkowo dużą zawartość DHA stwierdza się w błonach komórek nerwowych (mózgu) i siatkówki (czyli elementu budowy oka). Stąd tak ważna jest odpowiednia podaż kwasu alfa linolenowego i DHA, aby zapewnić możliwość prawidłowego rozwoju organizmu, w tym szczególnie mózgu dziecka oraz wzroku.

Warto jednak zwrócić uwagę, że organizm malucha do 6 miesiąca życia nie przetwarza kwasu alfa linolenowego do DHA. Właśnie dlatego mleka początkowe (od urodzenia) i niektóre mleka następne (po 6. miesiącu życia) są wzbogacane w DHA.
Rola kwasu EPA

Drugim, ważnym związkiem powstającym w wyniku przemian z kwasu alfa linolenowego jest EPA, czyli kwas eikozapentaenowy. EPA wpływa dobroczynnie głównie na serce i naczynia krwionośne. Jest to związane z jego przekształceniami do innych związków, które z kolei wpływają m.in. na obniżenie ciśnienia (poprzez rozluźnienie mięśniówki naczyń) oraz mają właściwości przeciwzakrzepowe.

powrót do góry