Odruchy niemowląt - jak je interpretować?

W  czasie ciąży maluch przebywa w brzuszku mamy, gdzie czuje się wyjątkowo bezpiecznie i ma wszystko czego potrzebuje. W momencie porodu cały jego świat się zmienia – zamiast poczucia bezpieczeństwa i spokoju spotyka go chaos (różne dźwięki, światło, dotyk, temperatura).


Odruchy niemowląt- jak je interpretować ?

W nowej rzeczywistości pomagają mu się odnaleźć odruchy pierwotne (inaczej niemowlęce). Poznaj odruch moro, odruch ssania i inne najważniejsze odruchy u niemowląt.


Odruch pierwotny – co to takiego?

Odruch pierwotny to automatyczna, niepodlegająca kontroli (bo generowana w rdzeniu kręgowym) reakcja mięśni na bodziec ze środowiska. Cechą pierwotnych odruchów u niemowląt jest ograniczony czas występowania, a dzięki ich zanikaniu tworzą się nawyki kontrolowane.

Co najważniejsze, odruchy pierwotne w większości powinny wygasnąć do 6 miesiąca życia. Ich przetrwanie może świadczyć o pewnych nieprawidłowościach.


Najważniejsze pierwotne odruchy u niemowląt

Poniżej przedstawiamy najważniejsze odruchy u niemowląt. Dowiedz się jak je interpretować.

Odruch Moro (obejmowania)

W momencie, gdy maluch się przestraszy (np. na skutek nagłego hałasu, zmiany położenia ciała) prostuje kończyny górne i dolne, odchyla głowę do tyłu a następnie wykonuje ruch, jakby chciał przytulić (objąć) mamę. Jest to sygnał dla rodzica, że dziecko w danej sytuacji nie czuje się komfortowo. Kiedy zanika odruch moro? Odruch moro jest aktywny mniej więcej do 3-4 miesiąca życia dziecka.

Odruch chwytny

Odruch ten jest najbardziej widoczny w momencie włożenia palca w dłoń malucha- powoduje to zgięcie przez niego paluszków. Podobnie dzieje się z palcami kończyny dolnej. Odruch ten powinien występować do 3.-4. miesiąca życia.

Odruch ssania

W wyniku dotknięcia okolicy ust maluszka, wykręca on głowę, otwiera usta i wykonuje ruchy ssania.  Kiedy zanika odruch ssania? Odruch ten zanika do 1. roku życia.

Odruch pełzania

Po podparciu stóp niemowlaka, który leży na brzuszku maluch zaczyna poruszać się („pełzać”) do przodu. Odruch ten utrzymuje się do ok. 3. miesiąca życia.

Odruch szukania

W momencie dotknięcia policzka maluch przekręca głowę w kierunku docierającego do niego bodźca. Odruch trwa do 3.-4. miesiąca życia.

Odruch toniczny szyjny

Wyróżniamy 2 rodzaje odruchów tonicznych szyjnych:

    Asymetryczny (ATOS)– gdy maluch leży na plecach a jego główkę przekręci się na bok następuje wyprostowanie kończyny górnej i dolnej po stronie, w którą zwrócona jest twarz malucha i zgięcia kończyn po stronie przeciwnej.
    Symetryczny (STOS)- maluchowi leżącemu na brzuszku odgina się głowę w kierunku pleców i po około 30 sekundach zgina się w kierunku brzucha. W momencie odgięcia główki kończyny górne zginają się, a kończyny dolne prostują. Natomiast w trakcie przygięcia głowy w stronę brzuszka obserwuje się sytuację odwrotną.

Co należy zapamiętać, jeżeli chodzi o odruchy u niemowląt?

Przetrwanie chociażby odruchu ATOS i STOS powyżej 6. miesiąca życia świadczy o nieprawidłowym funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego, co może w późniejszych okresach życia przejawiać się zaburzeniem rozwoju funkcji lokomocyjnych (tj. związanych z poruszaniem się malucha).

Z kolei niewykształcone odruchy MORO oraz ATOS mogą być jedną z przyczyn zespołu nagłej śmierci niemowląt (SIDS), gdyż MORO wyzwala mechanizm nagłego budzenia się zaś ATOS zapobiega leżeniu noskiem w dół w pozycji na brzuchu.

Z tego powodu jakiekolwiek wątpliwości dotyczące odruchów u swojego malucha rodzic powinien skonsultować z lekarzem.

powrót do góry