Dowiedziono naukowo, że dzieci karmione piersią rzadziej chorują, np. na biegunkę czy zapalenie ucha środkowego, w porównaniu do dzieci karmionych sztucznie.* Dzieje się tak, ponieważ mleko matki zawiera mnóstwo przeciwciał, które pomagają w rozwoju układu odpornościowego noworodka. Ponadto, zawartość składników odżywczych w mleku kobiecym dostosowuje się do potrzeb niemowlęcia w trakcie jego rozwoju.

_{*Źródła: Rouw E et al (2018). Bedeutung des Stillens für das Kind. Bundesgesundheitsblatt Gesundheitsforschung Gesundheitsschutz 61 (8), 945–951.}

Twoje dziecko "powie" Ci, czego potrzebuje. Z czasem nauczysz się interpretować jego sygnały. Pozwól maluszkowi pić tak często i tak dużo jak tylko ma ochotę, szczególnie na początku, gdy kieruje się wyłącznie głodem. W tym czasie prawdopodobnie będzie wymagało karmienia co 2-3 godziny. Regularny rytm karmień co 4 godziny rozpocznie się nie wcześniej niż w 6-8. tygodniu życia. 

Naturalnie, jako mama chcesz mieć pewność, że Twoje dziecko zjada odpowiednią ilość pokarmu, tak by jego brzuszek był pełny i zdrowy. Ponieważ trudno jest oszacować, jaką ilość mleka wypiło dziecko, możesz kierować się poniższymi wskazówkami:

• dziecko obejmuje ustami prawie całą brodawkę i energicznie ssie, tak że wypływa z niej mleko
• dziecko ssie pierś około 6-8 razy w ciągu 24 godzin, a w pierwszych tygodniach życia nawet częściej
• dziecko wygląda na zadowolone i zdrowe — kiedy nie śpi jest aktywne i żywe
• każdego dnia dziecko przybiera na wadze i moczy kilka pieluszek

Jeśli masz poczucie, że dziecko się nie najada, a Twoje mleko mu nie wystarcza, porozmawiaj z położną lub doradcą laktacyjną o tym, jak możesz zaspokoić jego potrzeby.

To jak długo trwa karmienie zależy od dziecka. Jeśli dziecko rzeczywiście pobiera pokarm (a nie ssie piersi w celu wyciszenia się), możesz kontynuować karmienie. Na początku jednak zaleca się, aby dziecko jadło przez około 10 minut z jednej piersi, a następnie z drugiej do momentu aż poczuje się najedzone. Pomiędzy zmianą piersi możesz zrobić krótką przerwę na odbicie. 

Aby uniknąć zatkania przewodu mlekowego, zaczynaj karmienie raz od lewej piersi, a raz od prawej i upewnij się, że dziecko opróżnia obie piersi.

Ogólnie rzecz biorąc, substancje znajdujące się w krwiobiegu matki mogą przenikać również do jej mleka (w różnym stopniu). Dlatego powinnaś zawsze skonsultować się z położną, ginekologiem lub pediatrą, zanim zaczniesz przyjmować jakiekolwiek leki.

Nie ma powodu, abyś przestała uprawiać sport w okresie karmienia piersią. Zanim jednak wrócisz do sportu, powinnaś pod okiem specjalisty wzmocnić mięśnie dna miednicy, wykonując ćwiczenia przeznaczone dla kobiet po porodzie. Skonsultuj się z położną i zapytaj, kiedy bezpiecznie możesz zacząć wykonywać takie ćwiczenia.

Kiedy powracasz do sportu po uprzednim wzmocnieniu mięśni dna miednicy pod okiem specjalisty, pamiętaj, że hormony odpowiadające za laktację utrzymują Twoje ciało w otwartym i rozmiękczonym stanie po to, aby przepływ mleka był odpowiedni. Dlatego lepiej będzie, jeśli zapomnisz o dyscyplinach takich jak squash czy tenis, które nierzadko wymagają od gracza zatrzymania się w biegu. Pływanie, Nordic walking, joga czy jazda na rowerze będą zdecydowanie lepszym wyborem. Jeżeli dodatkowo nosisz dobrze dopasowany biustonosz do karmienia piersią, nic nie stoi na przeszkodzie, abyś uprawiała sport.

Jest czymś naturalnym, że mamy karmiące piersią od czasu do czasu robią sobie wolne i w tym czasie powierzają opiekę nad dzieckiem komuś innemu. Zachęcamy Cię jednak, abyś potraktowała pierwsze 8 tygodni życia Twojego dziecka jako szczególny czas ochrony po porodzie. Wiele mam od razu wraca do codziennych obowiązków, nadmiernie się przy tym obciążając. Zapominają, że sprowadzenie dziecka na świat wymaga  ogromnego wysiłku, po którym powinny dać sobie czas na odpoczynek oraz na to, by zapoznać się z nowo narodzonym dzieckiem. Kiedy już to nastąpi, nic nie stoi na przeszkodzie, abyś na nowo zaczęła ćwiczyć lub wychodzić do kina. Porozmawiaj ze swoją położną na temat ściągania pokarmu, sposobów jego przechowywania i podgrzewania, a także ilości, jaką powinno spożywać dziecko. Do tego czasu dziecko nauczy się jeść z piersi i okazjonalne karmienie z butelki mu nie zaszkodzi, o ile będzie stanowiło wyjątek. 

Wraz z mlekiem przekazujesz dziecku dużą ilość własnej energii i składników odżywczych. Dlatego powinnaś dostarczać organizmowi więcej kalorii niż przeciętna kobieta. Karmienie piersią oznacza dla Twojego organizmu ciężką pracę. Jeżeli karmisz wyłącznie piersią, będziesz potrzebowała dodatkowo 500 kcal/dziennie, aby wyprodukować wystarczającą ilość pokarmu. Szczególne znaczenie ma dieta zbilansowana. Nie ma natomiast konieczności, abyś zmieniała dotychczasową dietę. Wystarczy, że weźmiesz pod uwagę następujące podstawowe zasady, które obowiązują również w okresie ciąży:

• spożywaj dużą ilość produktów pochodzenia roślinnego i pij niesłodzone napoje
• spożywaj umiarkowaną ilość produktów pochodzenia zwierzęcego
• spożywaj tylko niewielką ilość tłuszczu i cukru

Pięć lub sześć małych posiłków w ciągu dnia to lepsze rozwiązanie niż trzy duże. Kilka razy dziennie powinnaś spożywać białko. Oczywiście świeże owoce i warzywa, produkty pełnoziarniste oraz ziemniaki są równie ważne.

Jeśli karmisz wyłącznie piersią, powinnaś dostarczać organizmowi dodatkowo 500 kcal dziennie. Twój organizm częściowo zaspokaja potrzeby energetyczne korzystając z tkanki tłuszczowej, która odłożyła się w okresie ciąży. Pozostała część pochodzi ze spożywanych przez Ciebie pokarmów. Pamiętaj jednak, abyś spożywała produkty bogate w składniki odżywcze, nawet jeśli ich wartość energetyczna jest niska. Jest tak dlatego, że w okresie karmienia piersią zapotrzebowanie na składniki odżywcze zwiększa się znacznie bardziej niż zapotrzebowanie na energię.

Kiedy karmisz piersią nie musisz wprowadzać specjalnej diety. Możesz jeść na co tylko masz ochotę. Pamiętaj jednak o unikaniu alkoholu. 

Przygotowaliśmy menu złożone z czterech posiłków, zawierających zdrowe, odżywcze produkty o zawartości około 500-600 kcal każdy*

• bułeczka z rybą : 1 bułka żytnia + 100g łososia + 1 liść dowolnej sałaty + 1 szklanka wody z syropem jabłkowym
• kanapka z serem i zupa: 1 kromka chleba pełnoziarnistego + 1 łyżeczka margaryny lub masła + 1 nieduży plaster sera + 1 miska zupy warzywnej z makaronem
• kanapka: 2 kromki chleba pełnoziarnistego + 2 plasterki sera + 2 łyżeczki margaryny + 1 jogurt + 1 łyżeczka siekanych orzechów + 1 owoc
• ciepły posiłek: 1 porcja (100g) ryby + 1 łyżka oleju rzepakowego + 2 duże ziemniaki + 6 łyżek warzyw + 1 miseczka sałatki owocowej

_{* Źródło: "Die beste Ernährung für Baby und Kleinkind" von Ute Alexy und Anette Hilbig, S.52.}

Ważne jest, aby Twoja dieta była prawidłowa i zdrowa, tak by Twoje ciało mogło się możliwie szybko zregenerować po wysiłku związanym z ciążą i porodem. To pomoże Ci również znieść fizycznie wymagający okres karmienia piersią. Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, jak optymalnie dostosować swoją dietę do potrzeb karmienia piersią:

• zatroszcz się o zróżnicowaną, zbilansowaną dietę i regularne spożywanie posiłków 
• każdego dnia na talerzu powinna znaleźć się duża ilość owoców i warzyw 
• nie musisz rezygnować z chudego mięsa, wędlin oraz jaj, pod warunkiem, że będziesz je spożywać w umiarkowanej ilości
• najlepiej będzie, jeśli dwa razy w tygodniu na talerzu znajdzie się ryba, w tym raz ryba tłusta, taka jak łosoś, makrela lub śledź
• spożywaj około 300-450 g mleka i nabiału dziennie
• dostarczaj organizmowi odpowiedniej ilości jodu; oprócz spożywania soli jodowanej, zaleca się przyjmowanie, po konsultacji z lekarzem, suplementów zawierających jod w ilości 100µg dziennie*
• jeżeli dziecko ma tendencje do wzdęć, pamiętaj, że nie koniecznie musi to mieć związek z Twoją dietą. Możesz to sprawdzić, eliminując z diety produkty wzdymające, takie jak kapusta, cebula i czosnek. Nie ma jednak konieczności eliminowania tych produktów zapobiegawczo.

Dobrym pomysłem jest zaprojektowanie odpowiedniej diety na czas karmienia piersią wspólnie z położną. Ona przekaże Ci również wiele cennych wskazówek na temat produktów, które pobudzają laktację.

_{* Źródło: DGE DACH-Referenzwerte für Nährstoffzufuhr, 2. Auflage, 1. Ausgabe 2015}.

Pełnowartościowa, zdrowa dieta jest ważna również w okresie karmienia piersią. Piramida żywienia dostarcza praktycznych wskazówek dotyczących komponowania i planowania optymalnych posiłków każdego dnia:

• spożywaj dużą ilość niesłodzonych napojów, warzyw, owoców, ziemniaków, makaronów i ryżu
• spożywaj umiarkowaną ilość mleka, nabiału, jaj, chudego mięsa, wędlin o niskiej zawartości tłuszczu i ryb
• spożywaj tylko niewielką ilość margaryny, oleju, masła, ciast, słodyczy, dżemów, cukru itp.

Na skutek karmienia piersią zwiększa się zapotrzebowanie na płyny. Za każdym razem zanim rozpoczniesz karmienie przygotuj sobie szklankę wody lub soku bądź filiżankę niesłodzonej herbaty i pij tak dużo jak potrzebujesz.

W okresie karmienia piersią nie pal papierosów ani nie pij alkoholu. Unikaj również diet odchudzających. Twój organizm potrzebuje dużej ilości energii do produkcji mleka. Jeśli zaś chodzi o leki, zawsze najpierw skonsultuj się z lekarzem. Zapobiegawcze unikanie warzyw kapustnych czy ryb nie jest konieczne. Wprost przeciwnie, spożywanie tłustych ryb, takich jak łosoś, makrela, śledź lub tuńczyk dostarczy Twojemu organizmowi cennych długołańcuchowych kwasów tłuszczowych Omega-3.